Βήχας

Ο βήχας αποτελεί σύμπτωμα πολλών διαφορετικών παθήσεων και όχι συγκεκριμένη νόσο. Πρόκειται για ένα αντανακλαστικό του οργανισμού το οποίο εκδηλώνεται λόγω αντίδρασης στον ερεθισμό των αεραγωγών. Στην ουσία ο βήχας αδρανοποιεί, μέσω της βλέννας που παράγεται στους πνεύμονες, ξένα σώματα όπως η σκόνη, η γύρη, τα μικρόβια κτλ.

Βήχας : είδη που διακρίνεται

Ο βήχας ουσιαστικά εκδηλώνεται σε τρία στάδια: εισπνοή, εκπνοή και απελευθέρωση του αέρα.

Τα είδη του βήχα είναι:

• παραγωγικός ή υγρός βήχας

• μη παραγωγικός ή ξηρός

Παραγωγικός ονομάζεται ο βήχας που παράγει βλέννα ή φλέγμα. Η βλέννα είτε παράγεται από τους πνεύμονες είτε κατεβαίνει από τους βλεννογόνους της μύτης.

Μη παραγωγικός είναι ο βήχας που δεν παράγει βλέννα και συνήθως προκαλείται από εξωβρογχική πίεση ή από ερεθισμό των βλεννογόνων.

Βήχας : τύποι

Ο βήχας αναλόγως με τη διάρκεια που τον χαρακτηρίζει, διακρίνεται σε :

• Οξύ, όταν η διάρκειά του δεν ξεπερνά τις τρεις εβδομάδες

• Υποξύ, όταν η διάρκειά του δεν ξεπερνά τις οκτώ εβδομάδες

• Χρόνιο, όταν επιμένει για διάστημα μεγαλύτερο των οκτώ εβδομάδων.

Βήχας : ποιες είναι οι αιτίες που τον προκαλούν

Οι συνήθεις αιτίες είναι οι ακόλουθες :

• Αλλεργίες του ανώτερου ή κατώτερου αναπνευστικού, όπως πχ ιγμορίτιδα, ρινίτιδα ή άσθμα.

• Ιογενείς λοιμώξεις, όπως πχ γρίπη, φαρυγγίτιδα

• Γαστροεισοφαγική παλινδρόμηση

• Βρογχίτιδα

• Κοκκύτης

• Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

• Ατμοσφαιρική ρύπανση

Άλλες πιο σπάνιες αιτίες που προκύπτει ο βήχας είναι :

• η σαρκοείδωση

• οι όγκοι στους πνεύμονες

• η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

Βήχας : αναλυτικότερα οι κυριότερες αιτίες

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση : είναι ασθένεια του στομάχου κατά την οποία τα γαστρικά υγρά επιστρέφουν πίσω στον οισοφάγο. Ο βήχας μαζί με την έντονη καούρα και τη δυσπεψία είναι ένα από τα συμπτώματά της.

Βρογχίτιδα : μετά το πέρας των έντονων συμπτωμάτων του κρυολογήματος είναι δυνατό να αναπτυχθεί επιθετικός βήχας, ο οποίος υποδηλώνει οξεία βρογχίτιδα. (αναπνευστική λοίμωξη)

Κοκκύτης : πρόκειται για μια ασθένεια που προκαλείται από βακτήρια. Μεταξύ των συμπτωμάτων της είναι και ο έντονος βήχας.

Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) : εμφανίζεται σε καπνιστές άνω των 45 ετών, των οποίων οι αεραγωγοί των πνευμόνων είναι υπερβολικά ερεθισμένοι ή έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.

Ατμοσφαιρική ρύπανση : η έκθεση σε αέρια ή καπνό ακόμη και όταν χαρακτηρίζεται από μικρή χρονική διάρκεια είναι δυνατό να προκαλέσει ερεθισμό των πνευμόνων και βήχα.

Βήχας: πότε πρέπει να σας ανησυχήσει

Ο βήχας είναι ένα κοινό σύμπτωμα που μας έχει απασχολήσει όλους ανεξαιρέτως, ανά διαστήματα. Τις περισσότερες φορές είναι κάτι αλλεργικό ή οφείλεται σε απλό κρυολόγημα. Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις που ο βήχας δεν είναι τόσο αθώος και μπορεί να υποδηλώνει σοβαρότερες καταστάσεις όπως καρδιακή ανεπάρκεια ή ακόμη και καρκίνο του πνεύμονα. Στην περίπτωση που:

• ο βήχας έχει διάρκεια άνω των τριών εβδομάδων και επιμένει

• παρατηρηθεί αλλαγή στα χαρακτηριστικά του βήχα, πχ αν από μη παραγωγικός μετατραπεί σε παραγωγικό ή η συχνότητα επιδεινώνεται

• υπάρχουν συνοδά συμπτώματα, όπως πχ πυρετός , πόνος στο στήθος, δύσπνοια κτλ

• είστε ηλικιωμένος ή ανήκετε στην κατηγορία των καπνιστών

• έχετε προϋπάρχουσα καρδιολογική ή αναπνευστική πάθηση.

Βήχας και συχνά λάθη

Είναι γεγονός πως οι περισσότεροι αντιμετωπίζουμε το βήχα σαν εχθρό και προσπαθούμε να τον καταπολεμήσουμε με διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία δεν είναι τα ενδεικνυόμενα. Ο βήχας θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν φυσική αντίδραση του οργανισμού που προσπαθεί να προστατευτεί.

• Πρώτο σε συχνότητα λάθος είναι πως οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή από τον φαρμακοποιό της γειτονιάς, τα οποία είναι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ακατάλληλα διότι ο βήχας δεν απαιτεί λήψη αντιβίωσης.

• Δεύτερο λάθος που αφορά το βήχα είναι πως οι μητέρες φοβούμενες για την υγεία του παιδιού τους δίνουν αλόγιστα αντιβηχικό σιρόπι. Τα αντιβηχικά σκευάσματα μπορούν να καταστούν εξαιρετικά επικίνδυνα στην περίπτωση που ο βήχας είναι παραγωγικός γιατί εμποδίζουν τη φυσική αντίδραση του οργανισμού να “καθαρίσει” τους βρόγχους από τα μικρόβια και μπορεί να καταλήξει σε σοβαρή λοίμωξη και πνευμονία.

• Τρίτο λάθος αφορά τους καπνιστές. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, τείνουν να πιστεύουν πως ο βήχας είναι κάτι φυσιολογικό ιδιαίτερα το πρωί και δεν επικοινωνούν εγκαίρως με γιατρό.

Βήχας : η σημασία της σωστής διάγνωσης

Η σωστή διάγνωση είναι καθοριστική για να εξακριβωθεί ποια είναι τα αίτια που προκαλούν το βήχα, ως εκ τούτου επιβάλλεται η επίσκεψη σε γιατρό. Εκείνος αφού καταγράψει προσεκτικά το ιστορικό σας, θα σας παραπέμψει για εξετάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν :

• ακτινογραφία θώρακος

• ακτινογραφίες παραρρίνιων κόλπων

• αξονική τομογραφία θώρακα

• καρδιολογικές εξετάσεις

• γαστροσκόπηση

• βρογχοσκόπηση

• μικροβιολογικό έλεγχο πυέλου

Βήχας και θεραπεία

Η θεραπεία του βήχα ποικίλει ανάλογα με την αιτία που τον προκαλεί.

• Αν ο βήχας οφείλεται σε λοιμώξεις, χορηγείται αντιβίωση.

• Αν οφείλεται σε άσθμα, χορηγείται αντιασθματική αγωγή.

• Αν οφείλεται σε παλινδρόμηση, χορηγούνται αντιόξινα.

• Αν είναι οπισθορινικός χορηγούνται τοπικά ρινικά σκευάσματα.

• Αν οφείλεται σε κοινό κρυολόγημα και ο γιατρός σας κρίνει ότι είναι απαραίτητο θα σας χορηγήσει αντιβηχικά σκευάσματα.

Αξίζει να σημειωθεί πως η δράση τους είναι κατασταλτική και όχι θεραπευτική. Ο βήχας που οφείλεται σε κοινό κρυολόγημα είναι ο πιο αθώος και μπορεί να αντιμετωπιστεί με κατανάλωση φυσικών χυμών και ζεστών ροφημάτων.